David Claerbout – Birdcage

In Birdcage (2023) neemt kunstenaar David Claerbout de kijker mee in een hypnotiserende ervaring die speelt met onze waarneming en tijdservaring. Het videowerk opent met serene beelden van een majestueuze tuin, waar de camera langs een vijver en bloemen glijdt terwijl vogels zachtjes fluiten. Deze vredige scène zou moeten worden verstoord door de explosie die plaatsvindt in het klassieke landhuis, maar manifesteert zich in plaats daarvan als een gedempte, meditatieve weergave van die explosie.

In het hart van de explosie verschijnen een spreeuw en een lijster, hun vleugels gloeiend in het licht van de verwoesting. Een moment waarin schoonheid en gruwelijkheid elkaar lijken te raken. De camera keert vervolgens terug naar de rustige tuin, waar dezelfde vogels bij een fonteintje zitten. Binnen no-time lijkt het alsof al het geweld waar je net toeschouwer van was helemaal niet te hebben plaatsgevonden. Was het er wel?

Birdcage gaat om wat Claerbout noemt verdeelde aandacht, waardoor we een paradoxale waarneming kan worden ervaren. Daarmee geeft hij kritiek op onze monofocale beeldcultuur en legt hij de nadruk op de mens als tegenstrijdig wezen. In een tijd van politieke en ecologische crisissen, raakt deze installatie een gevoelige snaar. Geweld of vrede: Welke koers kiezen we? En als dreiging niet continue zichtbaar is, hoe behouden we dan het gevoel van urgentie?

David Claerbout
De Belgische David Claerbout (1969, Kortrijk) is een van de meest geprezen kunstenaars die werkt met bewegende beelden. Zijn oeuvre bevindt zich op het snijvlak van fotografie, video, 3D en nieuwe media. Hierin verkent hij thema’s als tijd, waarneming en realiteit. Zijn werk werd eerder tentoongesteld in toonaangevende musea als het Centre Pompidou in Parijs en het San Francisco Museum of Modern Art.

Hallelujah! Actuele Altaarstukken
Birdcage is de tweede videoinstallatie binnen de tentoonstellingsreeks ‘Hallelujah! Actuele Altaarstukken’ waarin het hoogkoor van de kerk ieder voorjaar een podium voor een kunstwerk van een hedendaagse maker vormt. In een tijd waarin de gevolgen van stijgende zeespiegels en extreme weersomstandigheden almaar tastbaar worden, toont deze serie videowerken van kunstenaars die een perspectief bieden op de klimaatcrisis. De kerk poogt met dit programma een dialoog te starten over de invloed van klimaat op erfgoed, menselijke omgang met de aarde en de impact van westerse geschiedenis op ons beeld van de natuur.

De tentoonstelling in de Grote Kerk Alkmaar is de Nederlandse première van het video-kunstwerk ‘Birdcage’.

In Birdcage (2023), artist David Claerbout takes viewers on a hypnotic journey that plays with our perception and experience of time. The video opens with serene images of a majestic garden, where the camera glides past a pond and flowers while birds softly chirp. This peaceful scene should be disturbed by the explosion taking place in the classical manor house, but instead manifests as a muted, meditative representation of that explosion.

At the heart of the explosion, a starling and a thrush appear, their wings glowing in the light of destruction. A moment where beauty and horror seem to touch. The camera then returns to the tranquil garden, where the same birds sit by a small fountain. In no time, it seems as if all the violence you just witnessed never happened at all. Was it really there?

Birdcage centers on what Claerbout calls divided attention, through which a paradoxical perception can be experienced. With this, he criticizes our monofocal visual culture. In a time of political and ecological crises, this installation strikes a sensitive chord. If threat is not continuously visible, how do we maintain a sense of urgency?

David Claerbout
Belgian artist David Claerbout (1969, Kortrijk) is one of the most acclaimed artists working with moving images. His oeuvre exists at the intersection of photography, video, 3D, and new media. In his work, he explores themes such as time, perception, and reality. His work has been exhibited in leading museums including the Centre Pompidou in Paris and the San Francisco Museum of Modern Art.