In de rug van de zee – Museum Kranenburgh

Sinds de komst van de eerste pioniers naar Bergen aan het begin van de twintigste eeuw hebben talloze kunstenaars zich hier laten inspireren door het landschap van polders, bossen, duinen en zee. Hun drijfveren om dit landschap te vereeuwigen lijken van alle tijden: ze zijn getroffen door de magische schoonheid en unieke gevarieerdheid ervan. In de rug van de zee laat dit zien aan de hand van werk van bijna veertig kunstenaars, vanaf 1900 tot nu. Tegelijkertijd is de tentoonstelling een reis langs verschillende artistieke interpretaties van datzelfde landschap, met interessante ontmoetingen die tijd en discipline overstijgen. Voor de tentoonstelling selecteerde ik sleutelwerken en onverwachte parels uit de collectie van Museum Kranenburgh, naast stukken uit collecties van musea, particulieren en kunstenaars. Hieronder ook een aantal nieuwe, niet eerder museaal getoonde werken.

Het lijnenspel van de duinen, het licht, de lucht boven de zee of het ritme van de bomen. De manier waarop kunstenaars hetzelfde landschap waarnemen of ervaren loopt sterk uiteen, evenals de verbeelding ervan. De schilders van de Bergense School vertalen hun fascinatie voor het landschap met grof penseel en in aardse tinten naar het doek, al experimenterend met vorm, kleur en compositie. Edgar Fernhout (1912-1974) wordt in de jaren 1960 gegrepen door het veranderende licht in het landschap en kiest voor een vergaand-abstracte weergave van de seizoenen en de momenten van dag of nacht. En het landschap van Bergen blijft kunstenaars inspireren, ook – of juist – nu het sterk aan verandering onderhevig en kwetsbaar is; zo reflecteert Folkert de Jong (NL, 1972) in zijn houtskooltekening Gas Palace op de gasopslag onder Bergen.

Kunstenaars
Maria Barnas (NL, 1973) | Else Berg (PL, 1877-1942) | Eva Besnyö (HU, 1910- NL, 2003) | Gerrit van Blaaderen (NL, 1873-1935) | Kees Boendermaker (NL, 1904-1979) | Erwin Bowien (DE, 1899-1972) | Charlotte Caspers (BE, 1979) | Arnout Colnot (NL, 1887-1983) | Moritz Ebinger (CH, 1968) | Bernard Essers (ID, 1893- NL, 1945) | Edgar Fernhout (NL, 1914-1974) | Rachel Fernhout-Pellekaan (NL, 1905- FR, 1989) | Dirk Filarski (NL, 1885-1964) | Leo Gestel (NL, 1881-1941) | Johannes Graadt van Roggen (NL, 1867-1959) | Betty Hubers-Schleuffer (DE, 1907- NL, 1991) | Frans Huysmans (NL, 1885-1954) | Jan van Herwijnen (NL, 1889-1965) | Henri ten Holt (NL, 1884-1968) | Folkert de Jong (NL, 1972) | Germ de Jong (NL, 1886-1967) | Harrie Kuyten (NL, 1883-1952) | Thé Lau (NL, 1889-1959) | Adriaan Lubbers (NL, 1892- VS, 1954) | Carlijn Mens (NL, 1972) | Jaap Min (NL, 1914-1987) | Awoiska van der Molen (NL, 1972) | Jaap Mooy (NL, 1915-1987) | Dirck Nab (NL, 1940) | Pé Okx (NL, 1951) | Wim Schuhmacher (NL, 1894-1986) | Charley Toorop (NL, 1891-1955) | Amber Veel (NL, 1981) | Tjipke Visser (NL, 1876-1955) | herman de vries (NL, 1931) | Jaap Weijand (NL, 1886-1960) | Matthieu Wiegman (NL, 1886-1971) | Bastiaan Woudt (NL, 1987)

[ENG]
In the Back of the Sea
A hundred years of depicting Bergen’s landscape

Since the early 20^th-century arrival of the first creative pioneers in Bergen, its landscape of polders, woods, dunes, and sea has inspired countless artists. Moved by its magical beauty and unique variety, their drive to immortalise this landscape seems timeless. In the Back of the Sea demonstrates this through the work of almost 40 artists from 1900 to the present. The exhibition is also a journey through multiple artistic interpretations of that landscape, with interesting encounters that transcend time and discipline. Guest curator Eliane Odding selected key works and unexpected gems from the Kranenburgh collection alongside pieces from museums, artists, and private collections, including new works making their museum debut.

The interplay of the dunes, light, seascape sky, and the rhythm of the trees varies significantly in the way artists perceive or experience the same landscape. The Bergen School painters translated their fascination for the landscape onto canvas with coarse brushwork in earthy tones while experimenting with form, colour, and composition. In the 1960s, the changing light of the landscape captivated Edgar Fernhout (1912–1974), who chose to depict abstraction of the seasons and moments of day and night. Today, the Bergen landscape continues to inspire artists, especially now that it is subject to change and vulnerability. For instance, in his charcoal drawing Gas Palace, Folkert de Jong (NL, 1972) reflects on the gas depot to the south of Bergen.